Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) zwana inaczej Interreg jest częścią polityki spójności Unii Europejskiej. Jej zadaniem jest rozwiązywanie problemów, które wykraczają poza granice państw i które wymagają podjęcia wspólnych działań. EWT umożliwia również rozwój zróżnicowanych społeczno-ekonomicznie obszarów.
Działania podejmowane w ramach tej współpracy są finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Przyjmują one postać międzynarodowych partnerskich projektów prowadzonych w trzech rodzajach programów.
Są to:
- programy współpracy transgranicznej – realizowane na obszarach przygranicznych państw ze sobą sąsiadujących. Te programy wspierają zatrudnienie, mobilność pracowników, włączenie społeczne, integrację społeczności ponad granicami, rozwój wspólnych systemów kształcenia i szkolenia zawodowego.
- programy współpracy transnarodowej – dotyczą większej części terytorium UE, a także państw spoza Unii, np.: Region Morza Bałtyckiego. Wzmacniają one potencjał instytucji i administracji publicznej poprzez opracowanie i koordynację strategii makroregionalnych i morskich.
- programy współpracy międzyregionalnej - mają na celu wzmocnienie rozwoju regionalnego UE poprzez rozpowszechnianie dobrych praktyk i wiedzy eksperckiej, a także promowanie wymiany doświadczeń.
W latach 2014–2020 Polska uczestniczy w:
- 7 programach transgranicznych (Polska-Słowacja, Czechy-Polska, Polska-Saksonia, Brandenburgia-Polska, Meklemburgia-Pomorze Przednie-Brandenburgia-Polska, Południowy Bałtyk, Litwa-Polska),
- 2 transnarodowych (Region Morza Bałtyckiego, Europa Środkowa),
- jednym międzyregionalnym (Interreg Europa).
***
Europejski Instrument Sąsiedztwa (EIS) jest finansowym instrumentem Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (EPS). EPS wspiera reformy polityczne, gospodarcze i społeczne w krajach sąsiadujących z Unią Europejską.
Celem EIS jest stworzenie wspólnego dobrobytu i dobrego sąsiedztwa w krajach członkowskich UE i państwach partnerskich poprzez:
- propagowanie praw człowieka, praworządności, demokracji i zaangażowania obywateli,
- zrównoważoną gospodarkę, rozwój gospodarczy, społeczny i terytorialny, w tym stopniową integrację z unijnym rynkiem wewnętrznym,
- mobilność i kontakty międzyludzkie, w tym wymiany studenckie,
- integrację regionalną, w tym programy współpracy transgranicznej.
W latach 2014–2020 Polska uczestniczy w 2 programach współpracy transgranicznej: Polska-Białoruś-Ukraina oraz Polska-Rosja. Współpraca z Białorusią i Rosją w tych programach została zawieszona w marcu 2022 r. po inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę, która nastąpiła 24 lutego 2022 r.
Zawieszenie współpracy z Białorusią i Rosją nastąpiło również w programie Interreg Region Morza Bałtyckiego.